Waarom is fairtrade kleding zo duur?
Een blog schrijven over de prijs. Het leek me nuttig om hier een blog over te schrijven, omdat het grootste bezwaar tegen fair fashion de prijs is. Er zijn er meer, maar deze komt het vaakst naar voren. Ik houd van openheid, transparantie en eerlijkheid, dus ik geef hier graag openheid van zaken over, zodat we samen beter gaan begrijpen hoe prijzen worden opgebouwd en hoe iedereen dus een eerlijk deel krijgt binnen de fairtrade fashion industrie.
Twee keer geschreven
Uiteindelijk heb ik deze blog twee keer geschreven. Tijdens het schrijven van de eerste versie kwam ik er namelijk achter dat ik de verkeerde vraag aan het beantwoorden was.
De vraag die ik aan het beantwoorden was luidt: waarom is fair fashion zo duur?
Ik heb hele stukken geschreven over hoe het komt dat die paar euro extra aan de katoenboer en de fabriek zich vertaalt naar een verkoopprijs die al snel 3 keer de prijs is van fast fashion. En dat dit komt omdat de hoge vaste kosten (ontwerpkosten, sampling, fotografie, marketing (dat is pas een kostenpost!), verzendkosten, verpakkingskosten, personeelskosten, huisvesting, reiskosten naar de fabriek, website en ik kan nog wel even doorgaan) allemaal gedekt moeten worden door een relatief kleine collectie (dus lagere aantallen) met een marge die heel ‘strak’ is. Ik schreef over de marge die naar iedereen eerlijk moet zijn, ook naar de laatste schakel in de keten (wij dus) en dat we anders niet kunnen bestaan. En dat de prijs ongetwijfeld iets omlaag zou kunnen als de vraag naar fair fashion net zo groot zou zijn als de vraag naar fast fashion, maar dat het dan nog steeds nooit zo laag kan zijn, omdat er dan simpelweg iets niet klopt. En ik schreef dat íemand de prijs moest betalen en dat de vraag aan ons is: wie vind jij dat er moet betalen? En dat als je er zo naar leert kijken, dat fair fashion dan ineens juist betaalbaar is, omdat de juiste persoon betaalt…
Kortom een heel cijfermatig verhaal waarin ik me aan het verantwoorden was voor onze eerlijke prijs.
Waarom eerlijke kleding duur is? Het is de verkeerde vraag.
Maar terwijl ik aan het schrijven was realiseerde ik me dat het best wel vreemd is dat de fair fashion industrie ter verantwoording wordt geroepen als het gaat om de prijs, terwijl het veel logischer zou zijn dat we de fast fashion industrie ter verantwoording gaan roepen om hún prijs!
Waarom wordt een willekeurige fast fashion keten niet vaker gevraagd: “Beste meneer (en vul maar een keten in), Ik was in uw winkel en heb een vraag: Hoe komt het dat uw t-shirt maar €12,50 kost? Betaalt u de arbeiders die dit t-shirt gemaakt hebben een leefbaar loon? En hebben de kledingarbeiders een veilige werkplek? Kunt u mij vertellen hoe u zo goedkoop kunt zijn?”
Vraag aan het andere adres
Op de een of andere manier zijn we ‘iets’ normaal gaan vinden, wat eigenlijk abnormaal is.
En daardoor gaan we iets dat normaal is, zien als iets abnormaals. We zijn zonder erbij na te denken massaal akkoord gegaan met slavernij in de kledingindustrie. We zijn zonder erbij na te denken massaal akkoord gegaan met het ruïneren van Gods schepping. We gaan massaal akkoord met kinderarbeid. Met vrouwen die 7 dagen per week 18 uur per dag in een onveilige omgeving veel te zwaar werk moeten doen. Met mannen die dagelijks met hun blote voeten, zonder enige vorm van bescherming in de meest chemische stoffen staan te stampen. Met vogels en vissen die een gruwelijke dood sterven doordat ze stikken in het plasticafval dat massaal is gedumpt op de plek die God voor hen schiep om te mogen wonen…en ik kan nog wel even doorgaan… We zijn zonder erbij na te denken massaal akkoord gegaan met iets waarvan ik absoluut wil geloven dat we het helemaal niet akkoord vinden!
Maar dit is dus wel wat er gaande is. En vervolgens gaan we degenen die op dit gebied ‘wakker’ zijn geworden bestoken met vragen die ten diepste niet voor hen bedoeld zijn.
Een betere vraag: waarom is fair fashion betaalbaar?
In de Bijbel lees ik geregeld dat Jezus een vraag beantwoordt met een vraag. Ik denk niet dat Hij daarmee wil zeggen dat diegene een domme vraag stelt, maar vooral dat er een betere vraag is die gesteld mag worden. Welke vraag leeft er bij jou? En aan wie zou je deze vraag willen stellen?
De prijs van fast fashion is hoog, veel te hoog, onmenselijk hoog. Zullen we deze prijs samen betalen? Door betaalbare fair fashion te kopen? Je kunt dan ongetwijfeld minder kopen, maar je koopt wel beter. Het recht dat je daarmee doet, dát is dan weer onbetaalbaar!